การเมือง เพศ และสีผิว ประวัติศาสตร์ Met Gala ที่มาพร้อมกับนัยทางสังคม

หากหนังของผู้กำกับสุดคัลต์อย่าง พจน์ อานนท์ เป็นดั่งพงศาสดารเหตุการณ์บ้านเมืองไทยแล้ว แฟชั่นพรมแดงในงาน Met Gala แต่ละปีก็คงเป็นเหมือนสมุดบันทึกเรื่องราวการเรียกร้องและเปลี่ยนแปลงทางสังคมของสหรัฐอเมริกาไม่ต่างกัน

Met Gala หรือที่บางคนรู้จักในชื่อ Met Ball คืองานเลี้ยงประจำปีเพื่อระดมทุนบริจาค หารายได้เข้าสถาบัน Costume Institute แห่งพิพิธภัณฑ์ Metropolitan Museum of Art หรือที่เรียกย่อ ๆ ว่า The Met ในมหานครนิวยอร์ก โดยจะถูกจัดเป็นประจำในวันจันทร์แรกของเดือนพฤษภาคมทุก ๆ ปี เริ่มครั้งแรกตั้งแต่ปี 1948 หรือ 74 ปีที่แล้วนั่นเอง

ความยิ่งใหญ่ของงาน Met Gala ไม่เพียงดึงดูดเหล่านักแสดง ศิลปิน นักธุรกิจ นักการเมือง และบรรดาคนมีเงินให้มาเดินกรุยกรายโชว์ลุคแฟชั่นสุดหรูตามธีมในแต่ละปีเท่านั้น แต่มันยังเป็นโอกาสให้เหล่าแบรนด์ดังทั่วโลกได้พาเสื้อผ้าที่ถูกตัดเย็บอย่างประณีตบรรจงมาอวดโฉมสู่สายตาชาวโลก แม้จะต้องจ่ายเงินบริจาคเพื่อซื้อโต๊ะในงานเลี้ยงสูงถึงกว่า 200,000 - 300,000 เหรียญสหรัฐ หรือราว 7 - 10 ล้านบาทเลยก็ตาม

แต่ถึงแม้มันจะเป็นงานใหญ่ประจำปีที่คนทั่วโลกรอจับตามองแฟชั่นพรมแดงของเหล่าเซเลบคนดังกันแบบติดขอบกันทุก ๆ ปี แต่งาน Met Gala ก็ไม่ได้มีดีแค่แฟชั่นหรูหราอลังการ หรือเสื้อผ้าดีไซน์แปลกตาเท่านั้น ในหลาย ๆ ครั้ง มันก็ถูกใช้เป็นพื้นที่เรียกเรียกและแสดงออกทางการเมืองในหลายประเด็น ไม่ว่าจะเป็นความรุนแรง เพศ สีผิว หรือแม้กระทั่งสิ่งแวดล้อม ที่บางครั้งก็ถูกถ่ายทอดอย่างตรงไปตรงมา แต่บางครั้งก็แอบซ่อนอยู่ลึก ๆ ภายใต้ชุดที่สวมใส่

ในปีนี้ที่งาน Met Gala ถูกจัดขึ้นภายใต้ธีม In America: An Anthology of Fashion โดยมี Gilded Glamour เป็นเดรสโค้ดของงาน (อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่: https://www.facebook.com/113049717005078/posts/594533242190054/?d=n) ก็เป็นอีกปีที่มีการนำประเด็นในสังคมยกกลับมาพูดถึงอีกครั้ง ไม่ว่าจะเป็นชุดทักซิโด้พิมพ์ข้อความ ‘End Gun Violence’ ของ Eric Adams นายกเทศมนตรีนครนิวยอร์ก ที่ต้องการสร้างความตระหนักรู้เรื่องความรุนแรงจากเหตุการณ์กราดยิงในเมืองที่มีอัตราการก่อเหตุเพิ่มขึ้นสูงขึ้นเรื่อย ๆ (ล่าสุดก็เพิ่งเกิดขึ้นอีกครั้งในรถไฟใต้ดินในฝั่งบรูคลินจนมีผู้บาดเจ็บถึง 10 ราย) หรือชุดสีกรมท่าและรองเท้าบู้ทสูงสุดเรียบง่ายของ Riz Ahmed นักแสดงและแรปเปอร์ชาวอังกฤษ-ปากีสถานที่ดูเผิน ๆ เหมือนจะผิดธีม Gilded Glamour ไปไกล แต่แท้จริงแล้วเขาตั้งใจจะอุทิศลุคดังกล่าวให้แก่เหล่าแรงงานอพยพผู้อยู่เบื้องหลังความเรืองรองของประเทศมหาอำนาจแห่งนี้

นี่ไม่ครั้งแรกที่ประเด็นเรื่องเชื้อชาติและสีผิวถูกหยิบยกขึ้นแสดงออกผ่านเสื้อผ้าบนพรมแดง ในงาน Met Gala ปี 2021 แรปเปอร์สาวชาวอเมริกันอย่าง Saweetie ก็ได้ปรากฏตัวในชุดราตรีสีชมพูเข้มพร้อมผ้าคลุมยาวที่มีลวดลายเป็นธงของชาวอเมริกันผิวดำและธงชาติฟิลิปปินส์ ที่เป็นสายเลือดกำเนิดของเธอ โดยในปีเดียวกันนั้นเอง Lewis Hamilton นักแข่งรถ Formula 1 ชาวอังกฤษผู้โด่งดังก็ได้ทุ่มเงินจำนวนมหาศาลซื้อโต๊ะในงานเลี้ยงเพื่อให้โอกาสเหล่าแฟชั่นดีไซเนอร์ผิวดำหน้าใหม่ไฟแรงอย่าง Theophilio, Kenneth Nicholson และ Jason Rembert ได้มีพื้นที่โชว์ของผ่านเรือนร่างของเซเลบคนดัง ไม่ว่าจะเป็น Kehlani, Alton Mason และ Sha’Carri Richardson รวมไปถึงในปี 2019 ที่ Camp: Notes on Fashion ถูกกำหนดเป็นธีมหลักของงาน Lena Waithe นักแสดงและคนทำหนังชาวอเมริกัน และ Kerby Jean-Raymond แฟชั่นดีไซเนอร์จากแบรนด์ Pyer Moss ได้ปรากฏตัวในชุดทักซิโด้พิมพ์ลายเข้าคู่ ด้านหลังระบุข้อความ ‘Black drag queens invented camp.’ และ ‘Fix your credit. Pool money. Buy back the block.’ ตามลำดับ

นั่นเป็นครั้งที่สองที่ Lena Waithe ใช้พื้นที่พรมแดงของ Met Gala เป็นเวทีแสดงออกและส่งสาสน์ทางการเมืองเท่านั้น เพราะก่อนหน้านั้นในปี 2018 เธอก็ได้สร้างความสนใจไปทั่วจากการสวมใส่ชุดผ้าคลุมธงสีรุ้ง สัญลักษณ์ประจำกลุ่ม LGBTQ+ ซึ่งถือเป็นการเสียดสีที่เจ็บแสบไม่น้อยเมื่อพิจารณาว่าธีมในปีดังกล่าวคือ Heavenly Bodies: Fashion and the Catholic Imagination

หลังการกรุยทางของเธอ ประเด็นเกี่ยวกับความเท่าเทียมทางเพศก็ถูกหยิบยกขึ้นมาแสดงออกอีกหลายครั้ง โดยเฉพาะในปี 2021 ที่มีคนดังถ่ายทอดเกี่ยวกับประเด็น LGBTQ+ ผ่านเสื้อผ้าดีไซน์ฉูดฉาดอีกหลายคน ไม่ว่าจะเป็นนักฟุตบอล Megan Rapinoe กับกระเป๋าคลัตช์ ‘In gay we trust’, Nikkie de Jager ยูทูบเบอร์สายบิวตี้จากช่อง NikkieTutorials กับลุคที่อุทิศให้แก่ Marsha P. Johnson นักกิจกรรมผู้ผลักดันเรื่องความเท่าเทียมของกลุ่ม LGBTQ+ ในสหรัฐอเมริกายุค 60s รวมไปถึง Dan Levy ในชุดรูปแผนที่โลกสุดแปลกตาจาก LOEWE โดยดีไซเนอร์ Jonathan Anderson ที่นำภาพชาย 2 คนกำลังจูบกันของศิลปินและนักเคลื่อนไหวเรื่องโรคเอดส์อย่าง David Wojnarowicz มาใส่เข้าไปในการออกแบบชุดด้วย

ไม่ใช่แค่กลุ่ม LGBTQ+ เท่านั้นที่มีการเคลื่อนไหวในงาน Met Gala ปี 2021 แต่ก็ยังมีคนดังอีกหลายคนที่พยายามผลักดันประเด็นความเท่าเทียมทางเพศของผู้หญิงในสังคมที่ยังคงได้รับการปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรมเสมอมา ตั้งแต่นางแบบและนักแสดงคนเท่ Cara Delevingne กับเสื้อสีขาวปักข้อความแซะสังคมปิตาธิปไตย ‘Peg the Patriarchy’ ไปจนถึงนักการเมืองสาวใหญ่อย่าง Carolyn Maloney กับข้อความ ‘Equal rights for women’ บนผ้าคลุมยาว และ ‘Era yes’ บนกระเป๋าถือ เพื่อสนับสนุนแนวคิดความเสมอภาคทางเพศที่เธอพยายามผลักดันในสภามาโดยตลอด โดยก่อนหน้านั้น ในปี 2019 เธอยังเคยสวมใส่ชุดนักดับเพลิงจาก Vassilis Zoulias เพื่อเรียกร้องให้มีการผ่านร่างกฎหมายเกี่ยวกับเหตุการณ์ 9/11 ด้วย

ปี 2021 ดูจะคึกคักเป็นพิเศษ เพราะนอกจากจะมีหลาย ๆ คนพยายามเคลื่อนไหวเรื่องความเท่าเทียมทางเทียมทางเพศแล้ว สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐอเมริกาอย่าง Alexandria Ocasio-Cortez หรือที่หลาย ๆ เรียกเธอแบบย่อ ๆ ว่า AOC ยังสร้างเสียงฮือฮาจากการปรากฏตัวในชุดราตรีสีขาวล้วนที่ด้านหลังมีข้อความ ‘Tax the Rich’ เขียนไว้แบบเบิ้ม ๆ ซึ่งก็ไม่แน่เหมือนกันว่าจะทำให้เหล่าเซเลบคนดังในงานรู้สึกร้อน ๆ หนาว ๆ กันบ้างไหม เมื่อถูกแซะกันแบบโต้ง  ๆ เช่นนี้

ในปีเดียวกันนั้นเองนักร้องสาวดาวรุ่งอย่าง Billie Eilish ก็ยังได้อวดโฉมใส่ชุดสีพีชฟูฟ่องจาก Oscar de la Renta ที่นอกจากจะดูเรียบหรูและผิดจากการแต่งตัวตามปกติธรรมดาของเธอไม่น้อยแล้ว แท้จริงมันยังมีเรื่องราวที่น่าสนใจซ่อนอยู่เบื้องหลัง โดยเธอตกลงจะสวมใส่ชุดนี้ก็ต่อเมื่อทางแบรนด์ตกลงจะหยุดการผลิตเสื้อผ้าจากขนสัตว์แล้วเท่านั้น

แม้จะดูย้อนแย้งไม่น้อยที่แวดวงสังคมชั้นสูงที่ดูจะเป็นคนกลุ่มท้าย ๆ ที่จะได้รับผลกระทบจากหลายประเด็นทางสังคม แต่การใช้เวที Met Gala ที่มีคนจับตามองมหาศาลเพื่อเรียกร้องและส่งสาสน์ทางการเมืองออกไปในวงกว้างก็แสดงให้เห็นว่าพวกเขาจะไม่ยอมเพิกเฉยต่อความเดือดร้อนและไม่เป็นธรรมในสังคม อีกทั้งยังพิสูจน์ให้เห็นว่า แฟชั่นสามารถถูกใช้เป็นเครื่องมือเพื่อการแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ได้อย่างแท้จริง

อ้างอิง:
https://www.theguardian.com/fashion/2022/may/03/met-gala-2022-politics-rises-to-the-surface-in-fashions-biggest-night
https://www.vogue.com/article/met-gala-political-statements-brief-history
https://www.vogue.com/article/mayor-eric-adams-met-gala-statement
https://www.insider.com/met-gala-celebrities-political-fashion-statements#cara-delevingne-made-a-statement-2021-in-a-custom-maria-grazia-for-dior-look-10
https://harvardpolitics.com/art-activism-2021-met-gala/