Bijin-ga: ส่องภาพสาวงามในงานภาพพิมพ์แกะไม้ญี่ปุ่น

แม้จะถือกำเนิดขึ้นในช่วงยุคเอโดะที่กินเวลาล่วงเลยมาแล้วหลายศตวรรษ แต่ Ukiyo-e หรือภาพพิมพ์แกะไม้จากประเทศญี่ปุ่นก็ยังถือเป็นรูปแบบงานศิลปะที่ยังคงมีมนต์เสน่ห์ดึงดูดเหล่าคนรักงานศิลปะตะวันออกจากทุกยุคทุกสมัยไม่เสื่อมคลาย เห็นได้จากอิทธิพลของมันในช่วงศตวรรษที่ 19 ที่แผ่ขยายข้ามทวีปไปสร้างแรงกระเพื่อมในหมู่ศิลปิน Impressionism และ Post-Impressionists มากมาย และในปัจจุบันก็ยังคงเป็นแรงบันดาลใจให้ศิลปินร่วมสมัยอีกหลายคน

ภาพ Ukiyo-e มักโดดเด่นด้วยเอกลักษณ์ของรูปแบบงานที่มีความความแบน ไร้น้ำหนัก มีการเลือกใช้สีสันเฉพาะตัว สามารถผลิตซ้ำได้หลายครั้ง และมักถ่ายทอดเรื่องราวในชีวิตประจำวันทั่วไป ตั้งแต่ภาพวิวทิวทัศน์ ภาพดอกไม้ใบหญ้า ภาพสัตว์น้อยใหญ่ ภาพงานฉลองรื่นเริง ภาพอีโรติก ภาพบุคคลสำคัญ ไปจนถึงภาพของเหล่าสาวงามในอิริยาบถต่าง ๆ

ซึ่งภาพของเหล่าสาวงามที่ว่าก็มีชื่อเรียกเฉพาะตัวในภาษาญี่ปุ่นว่า Bijin-ga โดยมี Hosoda Eishi และ Kitagawa Utamaro เป็นสองศิลปินหัวหอกที่มีผลงานในรูปแบบดังกล่าวภายใต้ชื่อของพวกเขามากมาย เหล่าหญิงสาวที่ถูกศิลปินจับมาถ่ายทอดลงในงาน Bijin-ga มีตั้งแต่หญิงสูงศักดิ์ ไปจนถึงเหล่านางโลม (ที่ถือเป็น “muse” ยอดฮิตของศิลปินญี่ปุ่นในขณะนั้น) ในภาพพิมพ์แกะไม้เหล่านั้น พวกเธอมักจะประกอบกิจวัตรประจำวันตามปกติ บ้างก็กำลังแต่งองค์ทรงเครื่องเตรียมพร้อมสำหรับการแสดงที่กำลังจะเกิดขึ้น บ้างก็กำลังร่ายรำและเล่นเครื่องดนตรีนานานาชนิด บ้างก็กำลังจับกลุ่มสนทนาตามประสาสาว ๆ เรียกได้ว่า นอกจากจะมีคุณค่าในเชิงวิจิตรศิลป์แล้ว ผลงานศิลปะ Bijin-ga เหล่านี้ ยังถือเป็นภาพบันทึกประวัติศาสตร์และวิถีชีวิตของชาวญี่ปุ่นในยุคเอโดะได้เป็นอย่างดีด้วย

แหล่งอ้างอิง:
https://medium.com/make-it-red/objects-of-beauty-women-in-ukiyo-e-prints-2edbb430580b
https://shoto-museum.jp/en/exhibitions/182ukiyoe/
https://www.vangoghmuseum.nl/en/japanese-prints/subject/11375/female-beauty-(bijinga)#n0453V1962