Red, Yellow & Beyond สำรวจประวัติศาสตร์การชุมนุมในเมืองไทย ผ่านภาพถ่ายคลุกวงในของ ‘วินัย ดิษฐจร’

เมื่อเพ่งมองภาพระยะประชิดในนิทรรศการ ‘Red, Yellow & Beyond’ อยู่พักหนึ่ง ภาพความทรงจำที่เคยเด่นชัดภายในจิตใจ ก็กระจ่างชัดมากขึ้นกว่าเดิม เพราะศิลปินได้เปิดโอกาสให้เราจ้องมองเข้าไปในสีหน้าและแววตาของคนในภาพอย่างใกล้ชิด จนคล้ายกับกำลังได้ยินเสียงตะโกนอันแรงกล้าจากคนในภาพ ที่ทำให้เราอดตั้งคำถามไม่ได้ว่า นี่เราต่อสู้กันมานานขนาดนี้เลยหรือ?

นิทรรศการ ‘Red, Yellow & Beyond’ คือนิทรรศการที่ว่าด้วยพัฒนาการการชุมนุมทางการเมืองที่เกิดขึ้นระหว่างปี 2548 - 2565 ที่ ‘วินัย ดิษฐจร’ ช่างภาพสายข่าวและสารคดี คอยติดตามเก็บบันทึกภาพมานานถึง 17 ปี โดยมุมกล้องที่เขาเลือกใช้จะเป็นมุมกล้องแบบคลุกวงใน ที่ทำให้เรารู้สึกราวกับกำลังยืนอยู่ตรงนั้นแบบใกล้ ๆ พร้อมกับช่างภาพ และทุกอย่างกำลังเกิดอยู่ตรงหน้าของเราจริง ๆ

ภายในงานจะแบ่งการจัดแสดงออกเป็นสองส่วน สามารถเข้าชมได้โดยไม่จำเป็นต้องเรียงลำดับใด ๆ แต่ถ้าอยากได้อรรถรสเหมือนกำลังท่องไปตามไทม์ไลน์ทางประวัติศาสตร์ เราก็ขอแนะนำให้เริ่มที่ ‘ห้อง Red & Yellow’ ซึ่งจัดแสดงอยู่ใน ‘VS Gallery’ ก่อน เพราะห้องนี้จะจัดแสดงภาพถ่ายการชุมนุมของกลุ่มคนเสื้อเหลือง, กลุ่มคนเสื้อแดง และกลุ่มกปปส. ไว้ในห้องเดียวกัน โดยวางภาพถ่ายของทั้งสามกลุ่มและสามเหตุการณ์สลับล้อรับคู่กันไป ให้เราได้สังเกตถึงความเหมือนและความต่างได้อย่างชัดเจน

เมื่อเดินออกมาอีกหน่อย ก็จะเจอกับ ‘ห้อง Beyond’ ที่จัดแสดงอยู่ในส่วนของ ‘CARTEL Artspace’ ในห้องนี้จะแสดงภาพการชุมนุมของประชาชนปลดแอก (Free People) และแนวร่วมราษฎรมากมายหลายกลุ่ม ที่เกิดขึ้นมาหลังจากการรัฐประหารในปี 2557 เมื่อเทียบภาพในห้องนี้กับห้องที่ผ่านมาแล้ว เราจะรู้สึกถึงบรรยากาศและภาพการชุมนุมที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของอุดมการณ์ทางการเมือง อายุ และรูปแบบของการจัดการชุมนุม เพราะแต่เดิมคนส่วนใหญ่ที่ออกมาชุมนุมร่วมกับกลุ่มที่ผ่าน ๆ มาจะเป็นวัยผู้ใหญ่ แต่ครั้งนี้คนส่วนใหญ่คือกลุ่มนักเรียน นักศึกษา และวัยที่เพิ่งเริ่มทำงาน อีกทั้งก่อนหน้านี้ผู้ชุมนุมมักเดินทางมาค้างอ้างแรม เพื่อปักหลักต่อสู้บนถนนกันเป็นเดือน ๆ แต่การชุมนุมหนนี้จะเป็นการชุมนุมแบบไป-กลับ หรือเป็นช่วงเวลาที่ผู้คนเสร็จธุระแล้วก็ออกมาชุมนุมเพื่อเรียกร้องสิทธิของตัวเอง

สามารถไปสำรวจประวัติศาสตร์การชุมนุมในเมืองไทยกันแบบชิดใกล้ด้วยตัวเองกันได้ที่ นิทรรศการ RED, YELLOW & BEYOND โดย วินัย ดิษฐจร จัดแสดงพร้อมกันใน 2 แกลเลอรีศิลปะ คือ VS Gallery และ CARTEL Artspace เปิดให้เข้าชมฟรี ตั้งแต่วันที่ 22 เมษายน - 2 กรกฎาคม 2023