#BKKDW2024 เป็นเวลาเกือบ 100 ปีแล้ว ที่ ‘เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี’ ขุนนางในสมัยรัชกาลที่ 7 ผู้รับหน้าที่วางรากฐานการศึกษาขั้นพื้นฐานให้กับประเทศไทย ได้สนับสนุนให้บุตรสาว หรือ 'ไฉไล เทพหัสดิน ณ อยุธยา' ก่อตั้ง ‘โรงเรียนสตรีจุลนาค’ ขึ้นมา และถึงแม้ว่าในปัจจุบันโรงเรียนแห่งนี้จะปิดตัวลงอย่างถาวรแล้ว ทว่าเสียงเจี๊ยวจ๊าวจากเหล่าอนาคตของชาติที่เติบโตขึ้นมาจากสถานศึกษาแห่งนี้ ก็ยังคงดังก้องอยู่ในสังคมไทย และกลายเป็นหนึ่งในหลาย ๆ สุ้มเสียงสำคัญที่สร้างความเปลี่ยนแปลงต่อประเทศชาติอยู่หลายต่อหลายรุ่น
และใน ‘Bangkok Design Week 2024’ ครั้งนี้ โรงเรียนสตรีจุลนาค ก็ได้กลับมาเปิดให้พวกเรากลับเข้าไปเยี่ยมชมอีกครั้ง พร้อมเลือกนำเสนอเรื่องราวที่เกี่ยวกับ ‘เสียง’ ของผู้คนอันหลากหลายในและนอกนางเลิ้ง ผ่านสามนิทรรศการหลัก ๆ อย่าง ‘Whispering of Nobodies’ ที่พาเราไปสำรวจปัญหาหนี้ครัวเรือนของคนไทย ผ่านการฟังเสียงของคนในกลุ่มเปราะบาง ที่ใช้ชีวิตประจำวันอยู่กับการหาเลี้ยงปากท้องและใช้หนี้ในทุกวัน จนไม่มีเวลาคิดเรื่องการซื้อความสุขให้กับตัวเอง ทีมงานจึงได้ลองสัมภาษณ์ผ่านการตั้งคำถามกับพวกเขาว่า “ถ้าไม่ต้องคิดเรื่องค่าอาหาร พวกเขาอยากเอาเงินไปทำอะไร” ซึ่งความพิเศษของกิจกรรมนี้คือการออกแบบการจัดแสดง ที่ตั้งขึ้นมาเป็นแท่นเรืองแสงที่มีคำถามและคำตอบของบทสนทนานั้นให้เราอ่าน แต่พอถึงช่วงที่เป็นคำตอบของคนที่ถูกสัมภาษณ์ ตัวหนังสือได้ถูกจงใจทำให้เบลอจนอ่านไม่ออก เพื่อกระตุ้นให้เราขยับเข้าไปใกล้ ๆ เพื่อฟังคำตอบจากเสียงของพวกเขาโดยตรงแทน เมื่อประกอบเข้ากับบรรยากาศมืดสลัวของพื้นที่ ก็ช่วยสะท้อนแนวคิดของทีมผู้จัดที่ต้องการนำเสนอว่า ปัญหาของคนกลุ่มเปราะบางยังคงถูกซ่อนในมุมมืดและยังไม่เคยมีใครลองฟังเสียงจากพวกเขาจริง ๆ เลยสักที
‘Sound Bath – ซาวนด์บาตร’ จาก ‘URBAN STUDIES LAB’ คืออีกหนึ่งเสียงที่เราจะได้ฟังจากพื้นที่นี้ โดยพวกเขาได้ทำการเก็บเสียงเคาะ ตัด หลอม โลหะ ของผู้คนในชุมชนบ้านบาตร ชุมชนเก่าแก่ที่ยังคงทำบาตรพระด้วยมือแห่งเดียวที่หลงเหลืออยู่ในประเทศไทยมาให้เราฟัง ผ่านการสร้างเป็นสื่อมีเดียรูปแบบต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นดนตรีที่ได้แรงบันดาลใจจากเสียงบาตร ประสบการณ์ ASMR และการจัดแสดงแบบอินเทอร์แอคทีฟให้เราสามารถเข้าไปมีส่วนในการเล่นกับเสียงต่าง ๆ ได้
ยังมี ‘Urban Studio Lab’s Journey:Entertainment in Everyday’ นิทรรศการรวบรวมผลงานของศูนย์วิจัยชุมชนเมือง ที่จัดทำขึ้นมาตลอดหนึ่งปีให้เราได้ทำความรู้จักกัน และถึงแม้ว่านิทรรศการนี้จะไม่เกี่ยวข้องกับการได้ยินเสียงโดยตรง แต่ก็เป็นการเชิญชวนให้ผู้ชมลองส่งเสียงในหัวของตัวเองออกมาบ้าง ผ่านกิจกรรมการละเล่นต่าง ๆ ที่เขามีให้เราลองหยิบจับกัน
นอกจากการเข้าไปฟังและไปดูนิทรรศการแล้ว ก็ยังมีอีกสองกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้เราได้มีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น ๆ อย่างกิจกรรม ‘โต๊ะกินข้าวนอกบ้าน’ จาก ‘SCHOLARS OF SUSTENANCE FOUNDATION’ ที่เปิดโอกาสให้ผู้คนทั่วไปในเมืองใหญ่ได้พบปะพูดคุยและกินข้าวร่วมกัน เพื่อสร้างสังคมใหม่ ๆ ลดปัญหาภาวะความโดดเดี่ยวในสังคม และมีส่วนร่วมในการลดปัญหาขยะอาหารผ่านเมนูที่ทีมงานจัดเตรียมให้
และกิจกรรมสุดท้ายที่ไม่ควรพลาดก็คือ ‘ลาน-รื่น-เลิ้ง’ ที่เปลี่ยนพื้นที่ดาดฟ้าของโรงเรียนสตรีจุลนาค ให้กลายเป็นลานเต้นลีลาสสุดโรแมนติก ที่มีวิววัดภูเขาทองสีเหลืองอร่ามส่องประกายเป็นฉากหลัง อีกทั้งเขายังมาพร้อมกับบริการสอนเสต็ปแดนซ์จากครูสอนเต้นลีลาศให้ลองไปฝึกฝีเท้ากันด้วย หรือถ้าใครอยากลองท้าทายและจับคู่เต้นรำด้วยตัวเอง ก็สามารถลองก้าวขาตามเสต็ปเท้าที่วาดเป็นไกด์ไลน์บนพื้นได้เลย
สามารถเข้าชมเทศกาล ‘Bangkok Design Week 2024’ ได้ตั้งแต่วันนี้ - 4 กุมภาพันธ์ 2024
ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่:
Website: www.bangkokdesignweek.com
Facebook/Instagram: bangkokdesignweek
Twitter: @BKKDesignWeek
Line: @bangkokdesignweek
