ในยุคที่อินเตอร์เน็ตยังไม่บูม ในช่วงที่มือถือและแท็บเล็ตยังสู้โทรทัศน์ไม่ได้ การ์ตูนยามเช้าก็คงเป็นความสนุกหลักของเด็กหลายคน (ที่เกิดทัน) ในการ์ตูนแต่ละเรื่อง เรามักจะโฟกัสไปที่ ‘พระเอก-นางเอก’ ที่มีเพศสภาพและเพศวิถีแบบชายหญิงตามที่สังคมช่วงนั้นสอนสั่ง จนลืมไปว่าแท้จริงความหลากหลายทางเพศนั้นก็แอบแฝงอยู่ในตัวการ์ตูนและโครงเรื่องด้วย

ถ้าย้อนมองกลับมาที่ปัจจุบัน เราจะเห็นว่าสื่อต่าง ๆ เริ่มโอบรับความหลากหลายทางเพศมากกว่าเก่า เรามีการ์ตูนที่พูดถึงตัวละครเพศหลากหลายอย่างตรงไปตรงมามากขึ้น ที่เห็นชัด ๆ ก็น่าจะเป็น Queer Duck ซึ่งเป็นภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่องแรกที่มีความหลากหลายทางเพศเป็นประเด็นสำคัญ และถ้าย้อนกลับไปไม่ไกลมากก็เห็นจะเป็น Luca จากดิสนีย์ที่แม้จะไม่ได้พูดอย่างตรงไปตรงมาก็แสดงให้เห็นว่า LGBTQ+ ไม่จำเป็นต้องเป็นตัวร้ายในสายตาใคร

เพื่อฉลองไปกับความเท่าเทียมหลากหลายในไทยที่ขยับไปอีกขั้นหลังจากที่กฎหมายสมรสเท่าเทียมผ่านวาระแรกไปเมื่อไม่กี่วันก่อน วันนี้เราอยากชวนทุกคนกลับไปสำรวจความหลากหลายทางเพศในการ์ตูนเรื่องโปรดที่แอบแฝงเนียน ๆ ว่าตัวละครไหนบ้างที่ต้องต่อสู้กับภาพจำของสังคม

Bugs Bunny

Bugs Bunny คือตัวละครในการ์ตูนแอนิเมชั่นหลายเรื่องที่สร้างขึ้นช่วงปลายทศวรรษ 1930 โดย Warner Bros กระต่ายสีขาวเทาตัวนี้มีนิสัยขี้เล่นแต่ก็ขี้ขลาด แต่เพราะความน่ารักตรงนี้เองที่ทำให้มันเป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมของอเมริกาและเป็นมาสคอตของ Warner Bros

ความน่ารักของกระต่ายสีขาวเทาตัวนี้อีกข้อคือมันมักจะแต่งตัวเป็นผู้หญิงอยู่บ่อย ๆ ไม่ว่าจะสวมวิก แต่งหน้า หรือแต่งตัวเซ็กซี่ ทั้งยังดูมีความสัมพันธ์บางอย่างกับ Looney Tunes จนตัวละครอย่าง Bugs Bunny ได้รับการยกย่องว่าเป็น ‘แดร็กควีนที่มีชีวิตชีวาคนแรก’ แม้ผู้สร้างจะมองว่าการแต่งตัวของ Bugs เป็นไปเพื่อความตลกเท่านั้น

Karl

นอกจากตัวละครหลักอย่าง Holmer, Marge, Bart, Lisa และ Maggie แล้ว แฟนคลับการ์ตูนตลกเสียดสีชีวิตชาวอมเริกันเรื่องนี้ก็คงรู้กันดีว่าตัวละครอื่น ๆ ในเรื่องก็เป็นขวัญใจไม่แพ้กัน

หนึ่งในตัวละครที่เราอาจจำกันได้คือ Karl ผู้ช่วยสุดเนี้ยบของ Holmer ที่คอยให้กำลังใจ Holmer อย่างน่าประหลาด ทั้งยังเป็นผู้ช่วยที่ทำให้ Marge สบายใจเพราะเขาไม่ใช่ผู้หญิง แต่ถึงอย่างนั้น ความเอาใจใส่เจ้านายจนเกินเบอร์ก็ทำให้หลายคนตั้งข้อสังเกตว่าเขาเป็นเกย์หรือเปล่า 

คำถามที่ว่าก็ถูกเฉลยเมื่อวันที่ 18 ตุลาคม ปี 1990 เมื่อ Karl จูจุ๊บ Holmer ในตอน Simpson and Delilah ซึ่งถือเป็นการจูบกันของตัวละครชายรักชายครั้งแรกที่ออนแอร์ทางโทรทัศน์เลยทีเดียว

แต่นอกจาก Karl แล้ว The Simpsons ยังมีตัวละครจากชุมชน LGBTQ+ อยู่อีกหลายตัว ทั้ง Patty ที่เป็นเลสเบียน และ Lenny ที่เป็นเกย์

Velma Dinkley

สาวกนักไขปริศนาเหนือธรรมชาติติดตลงกอย่าง Scooby-Doo (ปีดู๊วววววว) มีใครเป็นตัวละครในดวงใจบ้าง? สำหรับเรา ‘Velma Dinkley’ สาวผมสั้นแว่นหนาในชุดเป็นเอกลักษณ์คือคนที่เราจดจำ เพราะนอกจากจะฉลาดก็ยังมีเสน่ห์มากด้วย

Velma เป็นตัวละครที่หลายคนจับสังเกตมาตลอดว่าเธอพอใจในเพศไหนกันแน่เพราะเธอมักจะไม่ผูกมัดทางความสัมพันธ์กับใคร และแม้เธอจะเคยคบผู้ชายมาก่อน แต่แฟนตัวยงก็พูดถึงความเควียร์ในตัวเธอมาตลอด กระทั่งเมื่อเดือนมิถุนายนปี 2020 นี่แหละที่แฟนคลับได้ไขข้อข้องใจสักที เพราะ Tony Cervone ผู้กำกับและผู้อำนวยการสร้างการ์ตูนเรื่องนี้โพสต์ในอินสตาแกรมของตัวเองว่า ‘Velma Dinkley’ สมาชิก Scooby Gang นั้นเป็นเลสเบี้ยน

แม้หลายคนจะไม่เห็นด้วยกับประเด็นนี้เพราะบอกว่าเธอเคยคบกับ Shaggy มาก่อนนะ! แต่อีกหลายคนก็ค้านว่าเพศนั้นลื่นไหลกว่านั้นมาก การที่ใครสักคนจะเคยคบเพศไหนมาก่อนก็ไม่ได้หมายความว่าความรักนั้นจะไม่จริงและไม่ได้หมายความว่าเธอจะเป็นเพศอื่นไม่ได้ เพราะความรักไม่ได้ขึ้นกับเพศแต่ขึ้นกับหัวใจ

“เรามักจะวางแผนให้ Velma แสดงท่าทางแปลก ๆ เล็กน้อยเวลาที่เธอออกเดตกับ Shaggy เพราะความสัมพันธ์นั้นไม่ตรงใจเธอ…ฉันไม่คิดว่า Marcie และ Velma จำเป็นต้องแสดงความรู้สึกของพวกเขาในไทม์ไลน์หลักของเรื่อง…พวกเขาเป็นคู่รักกัน แม้คุณอาจไม่ชอบ แต่นี่เป็นความตั้งใจของเรา” ทีมงานว่า

หลายคนอาจกล่าวว่านี่คือ Rainbow Washing หรือเปล่า แต่ถ้าลองนึกดูดี ๆ ช่วงที่การ์ตูนในดวงใจของใครหลายคนเรื่องนี้เกิดขึ้น (1971) สภาพสังคมอาจจะยังไม่ยอมรับความหลากหลายทางเพศได้มากเท่านี้ การที่ Velma แสดงตัวตนของเธอในตอนนี้ได้ ก็เหมือนเธอได้หลุดพ้นจากพันธนาการทั้งหมดก็ได้นะ

Spongebob Squarepants

SpongeBob SquarePants เป็นซีรีส์โทรทัศน์อเมริกันที่สร้างขึ้นเมื่อปี 1999 โดยนักการศึกษาด้านวิทยาศาสตร์ทางทะเลเพื่อเล่าถึงการผจญภัยของตัวละครอย่างเจ้าฟองน้ำน้อยและผองเพื่อนในเมืองใต้น้ำ ‘Bikini Bottom’

แม้แฟนคลับของการ์ตูนเรื่องนี้จะคิดว่า Spongebob และ Patrick Star นั้นเป็นเกย์เพราะในหลาย ๆ ตอน ตัวละครของเราก็แสดงให้เห็นความลื่นไหลทางเพศ แถมกลุ่มผู้สอนศาสนาในอเมริกาก็กล่าวว่าการ์ตูนเรื่องนี้ส่งเสริมการรักร่วมเพศด้วย

แต่เมื่อปี 2005 ‘Stephen Hillenburg’ ผู้สร้างบอกว่าตัวการ์ตูนของเขาไม่มีเพศเหมือนกับที่ฟองน้ำทะเลขยายพันธุ์โดยการแตกหน่อแบบไม่อาศัยเพศนั่นแหละ

ถึงอย่างนั้นก็เถอะ เมื่อเดือนมิถุนายนปี 2020 ‘Nickelodeon’ ได้ทวีตภาพสพันจ์บ็อบในชุดสีรุ้งพร้อมกับนักแสดงเพศหลากหลายเพื่อยืนยันว่า SpongeBob นั้นเป็นเป็นหนึ่งในชุมชน LGBTQ+

Sailor Neptune และ Sailor Uranus

ตัวแทนแห่งดวงจันทร์จะลงทัณฑ์แกเอง!

แฟนคลับ Sailor Moon เคยสังเกตไหมว่าตัวละครในการ์ตูนเรื่องนี้แฝงความหลากหลายทางเพศไว้มาก หนึ่งในนั้นคือทีมตัวเอกของเราอย่าง Michiru Kaioh หรือ Sailor Neptune และ Haruka Tenoh หรือ Sailor Uranus ที่มีความสัมพันธ์ที่โรแมนติกต่อกันตั้งแต่ใน Sailor Moon S: The Movie และ Sailor Moon Super S โดยที่ Sailor Uranus มักจะแต่งตัวเป็นเด็กผู้ชายมากกว่า

ความสัมพันธ์ที่ว่านี้ไม่ได้กุขึ้นเองเฉย ๆ นะแต่ Naoko Takeuchi ผู้สร้างเรื่องนี้ได้ยืนยันเองตั้งแต่ปี 1998 ว่าทั้งคู่รักกันจริงซึ่งน่ายินดีที่ความหลากหลายทางเพศเหล่านี้ปรากฏในตัวละคนเอกของเรา ไม่ใช่ตัวร้ายอย่างเดียวเช่นในเรื่องอื่น ๆ

James จากแก๊ง Rocket

ปฏิเสธไม่ได้ว่านอกจาก Pikachu และเรื่องราวของเหล่าตัวเอกจะน่าติดตามจนทำให้ Pokemon เป็นอีกหนึ่งการ์ตูนในดวงใจของหลายคนแล้ว แก๊งร็อกเก็ตในตำนานอันประกอบด้วยเจ้าเหมียว เจสซี่ และเจมส์ก็เป็นอีกสีสันของเรื่องที่ชวนตลก

แม้จะไม่มีประกาศอย่างเป็นทางการ แต่เจมส์จากแก๊งร็อกเก็ตซึ่งเคยเป็นอดีตลูกคนรวยมาก่อนนั้นแสดงความลื่นไหลทางเพศสูงมาก นอกจากคำพูด ท่าทาง และการแต่งหน้าแล้ว อีกสิ่งที่เห็นได้ชัดคือครั้งที่พ่อแม่ของเจมส์บังคับให้เขาแต่งงานกับผู้หญิง เจมส์ก็วิ่งหนีไปเลย รวมถึงเกือบทุกตอน เจมส์ยังหลงใหลเรื่องความสวยความงามมากเป็นพิเศษและสนุกที่ได้แต่งกายในชุดต่าง ๆ ด้วย

น่าเสียดายที่ความเป็น LGBTQ+ ในเรื่องยังคงตกอยู่กับตัวตลกและตัวร้ายเท่านั้น แต่ก็เพราะสมัยนั้นเรื่องเพศหลากหลายยังไม่ได้รับการพูดถึงมากนัก

Li Shang

แม้เราจะสุขสมหวังว่าสุดท้าย Li Shang กับ Mulan จะลงเอยกันได้สักที แต่ถ้าไล่เรียงลำดับเหตุการณ์ในเรื่องดี ๆ Li Shang นั้นเป็นตัวละครที่ปฏิวัติวงการอย่างมาก เพราะตัวละครตัวนี้อาจเป็นตัวแทนของไบเซ็กชวลในยุคนั้นก็ว่าได้

ตัว Mulan เองนั้นชัดเจนกับตัวเองมาตลอดว่าเธอรัก Li Shang เพศชาย แม้เธอจะอยู่ในลุคของทหารผู้น้อยอย่าง Ping เธอก็ยังคงรักเขาสุดใจ แต่กับ Li Shang นั้นตรงกันข้าม เขาอ่อนไหวกับ Mulan สาวงาม และ Mulan ในนาม Ping ที่เป็นทหารใต้บังคับบัญชา เขายังร้องเพลง Make a Man Out of You ให้ Ping และเมื่อ Mulan เปิดเผยตัวตน Li Shang ก็ยังดูหงุดหงิดเล็กน้อยด้วย

Jafar, Ursula และเหล่าตัวร้ายของดิสนีย์

Jafar คือตัวร้ายน่าหมั่นไส้จาก Aladdin เมื่อปี 1992 ที่เล่าเรื่องราวความรักระหว่างเจ้าหญิงและขอทานยากไร้ ตัวละครอย่าง Jafar ไม่เพียงแสดงให้เห็นถึงความเป็นเกย์ผ่านการแต่งกาย ท่าทางอ่อนหวาน แต่แฟนคลับหลายคนยังจับสังเกตว่า Jafar นั้นยุ่งกับพระเอกของเราไม่เลิกจริง ๆ

ความน่าสนใจคือ Andreas Deja แอนิเมเตอร์ที่สร้าง Jafar นั้นเป็นเกย์ที่เปิดเผยตัวตนมาตลอด ส่วน Howard Ashman ผู้พากย์เสียงและร้องเพลงให้ตัวละครนี้ก็เป็นเกย์เช่นกัน นอกจากนั้น เรื่องราวเหล่านี้ยังน่าจะเกิดขึ้นในช่วงราชวงศ์ Abbasid ซึ่งเป็นช่วงยุคทองของศาสนาอิสลามแต่ชุมชนเพศหลากหลายนั้นกำลังเพื่องฟูในสถานที่ต่างๆ

เท่าที่ดูการ์ตูนของดิสนีย์ ไม่ว่าจะตั้งใจหรือไม่ตั้งใจ เราพบว่าเรื่องราวที่สร้างขึ้นมักแอบแฝงสัญลักษณ์ของความเป็นเควียร์อยู่เสมอ และตัวละครส่วนใหญ่ที่มีลักษณะเควียร์ก็มักจะเป็นตัวร้ายเสียมาก นอกจากจาร์ฟา ก็ยังมี Ursula จาก The Little Mermaid ที่รูปร่างแปลกจากชาวเงือกทั่วไป ทั้งต้นแบบของเธอก็ยังมาจากราชินีแดรกผู้ยิ่งใหญ่อย่าง Divine หรือ Gaston จาก Beauty and the Beast หรือ Scar ใน The Lion King

นักวิจารณ์หลายคนกล่าวว่าที่จริงแล้วมันเป็นจุดร่วมของการ์ตูนในช่วงทศวรรษ 1990 ที่สังคมยังมีภาพจำเดิม ๆ กับชุมชนหลากหลายทางเพศ การจะสร้างให้ตัวร้ายดูแตกต่างอย่างเห็นได้ชัดจริงก็ทำได้ง่ายเพียงให้ตัวละครเหล่านี้มีความก้ำกึ่งทางเพศนี้เอง

แต่เมื่อกาลเวลาเปลี่ยนไป เราพบว่าตัวละครที่เป็นหนึ่งในชุมชน LGBTQ+ ก็ไม่ได้เป็นตัวร้ายไปเสียหมดสะท้อนให้เห็นถึงสภาพสังคมที่เปิดกว้างมากขึ้นเรื่อย ๆ

อ้างอิง :

comicsbeat
simpsons.fandom
mic
screenrant
wikipedia