cover.jpg

A Book of Moldy Illustration ธีสิสที่หยิบเชื้อรามาสร้างเป็นภาพประกอบไม่รู้จบ

Art
Post on 25 August

อะไรเอ่ย มากับความชื้น เป็นด่างเป็นด่วง แถมอันตราย เฉลย เชื้อราตัวเล็กแต่แฝงความร้าย!

หลายคนอาจมองว่าเชื้อราเป็นสิ่งเล็กๆ ที่ร้ายไม่เบา แถมยังน่าขยะแขยงจนอยากมองข้ามไป แต่เชื่อมั้ยว่านอกจากนักวิทยาศาสตร์แล้ว ยังมีคนที่สนใจเชื้อราตัวเล็กแสนร้ายอีกมาก หนึ่งในนั้นคือ ‘เม็ดทราย–ศุภพิชญ์ มนัสศิริวิทยา’ บัณฑิตป้ายแดงจากสาขานฤมิตศิลป์ เอกเรขศิลป์ (graphic design) คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เจ้าของ ​​A book of moldy illustration หนังสือรวมงานออกแบบที่รังสรรค์จากการเติบโตของเชื้อรา

ความน่าสนใจของหนังสือเล่มนี้คือเม็ดทรายสามารถหยิบเอาเชื้อราที่มีรูปแบบหลากหลายมาย่อยให้เราเข้าใจง่ายเหมือนกำลังอ่านสารานุกรมวิทยาศาสตร์สนุกๆ ของนักวิทย์โบราณ มันไม่ได้ดูยากและชวนง่วง แต่กลับทำให้เราสนุกไปกับความหลากหลายของเชื้อราและตื่นเต้นไปกับความเป็นไปได้ใหม่ๆ ในการออกแบบ 

เราจึงชวนเธอมาเล่าถึงกระบวนการทำหนังสือขนาดย่อมเล่มนี้ให้ฟังว่าทฤษฎีการออกแบบ 5 ทฤษฎีซึ่งอิงจากการเจริญเติบโตของเชื้อราเล่มนี้เกิดขึ้นมาได้ยังไง

Spore

รูปแบบการทำธีสิสในสาขาที่เม็ดทรายเรียนนั้นแบ่งออกเป็น 2 แบบด้วยกัน นั่นคือ Design Project และ Academic Project ซึ่งเธอเลือกทำธีสิสจบการศึกษาแบบ Academic Project เพราะเป็นรูปแบบที่เปิดโอกาสให้นิสิตหยิบเรื่องที่สนใจมาพัฒนาเป็นแนวทางการสร้างงานออกแบบ

“เราสนใจสิ่งที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าเพราะมองว่าเป็นเรื่องราวที่น่าค้นหาดี การศึกษาสิ่งที่มองไม่เห็นและการตีความภาพที่ไม่เคยมีในหัวให้ออกมาเป็นภาพมันคงน่าสนุก เราจึงเริ่มจากศึกษากลุ่มสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กอย่างโปรโตซัว แพลงก์ตอน เเละอีกหลายกลุ่ม แต่สุดท้าย เราพบว่าเชื้อราเป็นสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งที่เราสนใจที่สุด

“เชื้อเรามันมีความหลากหลายมาก ทั้งประเภท ลักษณะการเกิดและการเติบโต แถมยังมีวิธีการกระจายตัวในเเต่ละช่วงเวลาของมันที่น่าสนใจ เราคิดว่ามันดูเป็นหัวข้อที่มีโอกาสในการพัฒนาเป็นเเนวทางการออกเเบบได้หลากหลาย”

Mycelium

ความสนุกและน่าสนใจของเชื้อราอยู่ที่ความหลากหลายก็จริง แต่ขณะเดียวกัน ความหลากหลายของมันก็เป็นเรื่องยากไม่เบา!

เทอมแรกของการทำธีสิส เม็ดทรายใช้เวลาไปกับการศึกษาข้อมูล จำเเนกประเภท ทำเเบบสอบถามเพื่อพิสูจน์ข้อมูลต่างๆ  ทั้งในเชิงการออกเเบบเเละเชิงข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ ทั้งหมดนี้ก็เพื่อทดลองหาวิธีการทำให้เชื้อราที่คนเราขยะแขยงและมองข้ามไปมาสร้างเป็นงานออกเเบบที่เเตกต่างและน่าสนใจ

“ข้อมูลของเชื้อรามันเยอะมากๆ และเป็นสิ่งมีชีวิตที่ถูกค้นคว้าเพิ่มเรื่อยๆ ทำเอาเราซัฟเฟอร์กับงานนี้ไปช่วงหนึ่งเลย แต่สุดท้ายก็เลือกที่จะเล่าและแบ่งเนื้อหาของมันตามช่วงเวลาการเติบโต” 

Colony

ช่วงเวลาที่ว่าถูกแบ่งออกเป็น 5 ขั้นตอนด้วยกัน เริ่มจากช่วง spore หรือช่วงที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าซึ่งเป็นการกระจายตัวเพื่อหาพื้นที่เติบโตของมัน ก่อนจะขยับมาที่ช่วงที่สองอย่าง mycelium หรือช่วงที่เจ้าราเหล่านี้ลงหลักปักฐานและเริ่มเติบโตในขั้นพื้นผิวคล้ายรากแล้ว 

<p>spore</p>

spore

<p>mucelium</p>

mucelium

ขั้นที่สามคือ colony ซึ่งเป็นช่วงที่สิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่อย่างคนคุ้นเคย เพราะมันเป็นช่วงที่เราเริ่มเห็นมันขึ้นที่พื้นผิวสิ่งของและอาหารเป็นด่างเป็นดวงก่อนจะขยายตัวเองไปยังขั้นที่สี่หรือ covering ซึ่งเจ้าราตัวร้ายในสายตาเราได้ขยายจนครอบคลุมทั่วทุกพื้นที่ หลังจากนั้นจึงถึงจุดสูงสุดอย่าง decompose ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่มันเริ่มกัดกินเเละย่อยสลายพื้นผิวที่มันเกาะจนสิ่งของเหล่านั้นขาดแหว่งไป

<p>colony</p>

colony

<p>covering</p>

covering

<p>decompose</p>

decompose

Covering

เมื่อไอเดียการทำงานเกิดขึ้นอย่างเป็นรูปเป็นร่าง เม็ดทรายจึงนำระยะเวลาการเติบโตทั้ง 5 ช่วงของเจ้าเชื้อรานี้มาแปลงเป็น เเนวทางการสร้างงานออกเเบบ 5 เเนวทาง ตามลักษณะการเติบโตเเละลักษณะทางกายภาพที่น่าสนใจของเเต่ละช่วง จนได้เป็น ‘A Book of Moldy Illustration’ หนังสือรวมแนวทางการออกแบบที่ปรับแปลงจากการเติบโตของสิ่งที่มองไม่เห็นอย่างเชื้อรา!

“ในเเต่ละเเนวทางหรือทฤษฏีการออกเเบบ เราจะอธิบายวิธีการสร้างงานผ่านไดอะแกรมและคอลเลกชั่นงานภาพประกอบที่ได้จากเเต่ละทฤษฏี เช่น อย่างบทแรกที่ชื่อ spore เราก็จะเริ่มเล่าว่า spore นั้นมีรูปร่างกี่แบบ จากนั้นก็นำเอารูปร่างเหล่านั้นมาวางซ้อนทับกันเพื่อดูว่ามันจะเกิดเป็นภาพประกอบแบบไหนได้บ้าง” 

<p>นำสปอร์แต่ละรูปแบบมาซ้อนทับกัน</p>

นำสปอร์แต่ละรูปแบบมาซ้อนทับกัน

<p>ตัวอย่างภาพทั้งหมดที่ได้จากการนำ spore มาซ้อนทับกัน</p>

ตัวอย่างภาพทั้งหมดที่ได้จากการนำ spore มาซ้อนทับกัน

และเมื่อถึงบท mycelium ซึ่งเป็นช่วงที่เจ้าราน้อยเริ่มแตกรากและเชื่อต่อกัน เม็ดทรายก็จะหยิบวิธีการปักรากและเชื่อมต่อกันของพวกมันมาแตกแยกย่อยให้ดูว่ามีการแตกรากแบบไหนบ้าง ก่อนจะนำวิธีการเหล่านั้นมาซ้อนทับกันอีกครั้งเพื่อหาความเป็นไปได้ของภาพประกอบของเธอ

แค่ฟังก็รู้สึกสนุกแล้ว! (และปวดหัวแทนมากๆ เช่นกัน)

<p>ภาพที่ได้จากการนำ micelium รูปแบบต่างๆ มาซ้อนทับกัน</p>

ภาพที่ได้จากการนำ micelium รูปแบบต่างๆ มาซ้อนทับกัน

<p>ภาพที่ได้จากการนำ colony แบบต่างๆ มาซ้อนทับกัน</p>

ภาพที่ได้จากการนำ colony แบบต่างๆ มาซ้อนทับกัน

<p>ภาพที่ได้จากการนำ covering แบบต่างๆ มาซ้อนทับกัน</p>

ภาพที่ได้จากการนำ covering แบบต่างๆ มาซ้อนทับกัน

<p>ภาพที่ได้จากการนำ decompose แบบต่างๆ มาซ้อนทับกัน</p>

ภาพที่ได้จากการนำ decompose แบบต่างๆ มาซ้อนทับกัน

Decompose

ที่เล่ามาทั้งหมดนี้ ไม่ได้เข้าใจยากแต่อย่างใด เพราะเม็ดทรายนำกระบวนการทั้ง 5 ขั้นของชีวิตเจ้าเชื้อรามานำเสนอเลียนแบบสารานุกรมวิทยาศาสตร์โบราณที่ดูสวยและขลัง ชวนให้เรารู้สึกเหมือนแอบเปิดสมุดทดลองของใครสักคน

“เรารู้สึกว่าไหนๆ ก็ต้องทำหนังสืออยู่เเล้ว ถ้าทำออกมาในรูปเเบบของสารานุกรมวิทยาศาสตร์ก็น่าสนใจดี เเต่อีกเหตุผลคือ จริงๆ เราชอบดูสารานุกรมทางวิทยาศาสตร์มากๆ เป็นการส่วนตัวด้วย เพราะภาพประกอบในนั้นมักจะสวยเสมอ โดยเฉพาะสารานุกรมสมัยก่อน วิธีการนำเสนอในรูปแบบนี้เลยปิ๊งขึ้นมาในหัวแบบอัตโนมัติเลย”

แต่ภายใต้ความสนุกที่เราในฐานะคนอ่านและคนฟังได้ยินจากเธอ เม็ดทรายบอกว่าที่จริงแล้วมันเต็มไปด้วยความยาก ทั้งเพราะเธอไม่ใช่เด็กสายวิทยาศาสตร์ ช่วงแรก เธอจึงทำมันขึ้นมาด้วยความกังวลว่าจะบาลานซ์งานออกแบบและงานศิลปะให้พอดีและถูกต้อง 

“ช่วงเเรก เราจมกับข้อมูลที่เยอะเเละลึกเกินไป พอนำมาต่อยอดเป็นงานออกเเบบเเล้วมันดูไม่ออกเลย เราจึงต้องกลั่นกรองข้อมูลให้พอดีซึ่งเป็นพาร์ทที่ยากที่สุด แต่ในความยากมันก็สนุกนะ เพราะเราชอบทดลอง ธีสิสนี้ก็เปิดให้เราได้ทดลองโปรเจกต์เล็กๆ ระหว่างทางหลายชิ้น เช่น ลองเพาะเชื้อราเล่น เเล้วทำหนังสือเล็กๆ ที่เเปลงการทดลองมาเป็น typo เรียกว่าเราทดลองไปเรื่อยด้วยความเชื่อว่าเราต้องทำธีสิสนี้ให้ได้”

เข้าไปอ่านสารานุกรมสุดน่ารักของเธอแบบเต็มเล่มได้ใน https://fliphtml5.com/klfna/cgkk 

*‘1st Stage’ คือคอลัมน์ใหม่แกะกล่องที่เปรียบเสมือนเวทีแรกของนักเรียนศิลปะก่อนลงสู่สนามจริงเพื่อเปิดให้นักเรียนและนักศึกษาศิลปะทุกคนแสดงผลงานศิลปะได้เต็มที่ ทั้งโปรเจกต์เล็กๆ ในวิชาย่อย หรือจะเป็นโปรเจกต์ใหญ่อย่างธีสิสจบการศึกษาก็ยังได้!

หากใครมีผลงานเจ๋งๆ เก็บไว้กับตัว อย่าลืมส่งมาอวดเรากันได้ที่ [email protected]