Strangely Real – หรือว่านิทรรศการศิลปะจะสามารถสื่อถึงความจริง ได้ดีกว่าความจริงเองด้วยซ้ำ?

Post on 23 August

เวลาที่ภารกิจแสนหนักหน่วงของชีวิตโถมทับเข้ามา เราก็อยากตะโกนดัง ๆ ว่าพอกันทีกับโลกความเป็นจริง! แต่แน่นอนว่า แค่การปฏิเสธโลกแห่งความจริง ปิดไฟเข้านอน ไม่ได้ทำให้ปัญหาทั้งหมดหายไปได้ แถมบางครั้งยังพาเราไปฝันประหลาด เจอสิ่งมีชีวิตหน้าตาน่าขนลุก หรือสภาพแวดล้อมที่ดูยังไงก็ไม่ใช่ความจริง แต่จ้องไปจ้องมากลับคล้ายความเป็นจริงมาก ๆ เหมือนในนิทรรศการนี้ที่ “เหมือนจริงอย่างน่าประหลาด” ที่มีชื่องานว่า ‘Strangely Real’

ถึงจะจัดแสดงอยู่ในใจกลางเมืองอย่างที่ noble PLAY สเปซสุดสร้างสรรค์แห่ง BTS เพลินจิต แต่นิทรรศการนี้ก็มีความหลุดโลกในแบบฝันกลางวันที่ไม่อิงกับเหตุผลใด ๆ ของโลกทั้งสิ้น สมกับที่เป็นงานรวบรวมผลงานหาชมยากของศิลปินไทยชื่อดังอย่าง P7, กฤช งามสม, กวิตา วัฒนะชยังกูร, กัญญา เจริญศุภกุล, ทวี รัชนีกร, ประทีป สุธาทองไทย, ปัญญา วิจินธนสาร, ยุรี เกนสาคู, วัชรกร นันท์ปัญญา และอนุพงษ์ จันทร ซึ่งคัดสรรมาจากคลังศิลปะของสองนักสะสม ณรงค์ คุณวลีพร อิงค์ธเนศ (MoNWIC) และคุณอุเทน พัฒนานิผล (Uthen Patthaniphol)

เราก็อยากอธิบายเรื่องราวที่เกิดขึ้นในงานนี้เหมือนกัน แต่มันยากจริง ๆ ที่จะระบุไปชัด ๆ ว่าผลงานแต่ละชิ้นงานคืออะไรกันแน่ เพราะทุกสิ่งทุกอย่าดูจะอยู่ตรงกึ่งกลางระหว่างความจริงกับความแปลกประหลาดได้พอดี

เสี้ยววินาทีหนึ่งเราอาจเห็นพี่กระต่ายใจดีน่าวิ่งเข้าไปหาเป็นเด็ก ๆ ที่หางตา แต่พอหันไปเขาจริง ๆ กลับพบเพียงรอยยิ้มของชายหนุ่มที่โหดเหี้ยมหื่น ประสบการณ์เหมือนจะจริงจนดูปลอม/เหมือนจะปลอมจนดูจริงแบบนี้ เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้ตลอดเวลาในนิทรรศการนี้

พอเดินไปอีกมุมหนึ่งเราจะเจอพี่เต่าแบกโบสถ์ยืนอ้าขาชูคอ ผลงาน ‘เต่าเขามอ’ ของกฤช งามสม ศิลปินไทยที่มักจะหยิบสิ่งรอบตัวมาสอดแทรกอารมณ์ขันไว้ในงานศิลปะเสมอ โดยงานนี้ก็เป็นการตั้งคำถามกับเรื่องศาสนาในสังคมของเราด้วย ว่าเจ้าเต่าที่เป็นหนึ่งในสัญลักษณ์สัตว์มงคลตามความเชื่อแบบไทย ๆ จะสามารถแบกศาสนา วัฒนธรรม ความเชื่อ ที่หลากหลายในเมืองไทยเรานี้ไว้ได้อย่างไร

มีเรื่องศาสนาที่แปลกตาแล้วก็ยังมีมิติของ ‘ชาติ’ ที่แปลกไปอีกด้วย ในผลงานจากชุด ‘ธง’ ของศิลปินหญิง กัญญา เจริญศุภกุล คือภาพแถบสีแดง ขาว น้ำเงินที่เราคุ้นเคยกัน แต่แทนที่จะดูสงบนิ่งสง่างาม ธงชาติฉบับนี้กลับเป็นเวอร์ชั่นสำแดงพลังอารมณ์รุนแรงไปเลย ศิลปินใช้ฝีแปรงกวัดแกว่งเคลื่อนไหว ส่งเสียงแสดงออกถึงความรู้สึกของเธอต่อชาติ จนกลายเป็นธงในแบบที่ดูจะ “ตรงกับสถานการณ์จริงอย่างน่าประหลาด(?)”

สำหรับนักจิตวิเคราะห์ ความฝันอาจจะสื่อถึงความจริงได้ยิ่งกว่าความจริงอีก สำหรับงานศิลปะแบบนี้ ภาพที่ “ไม่ค่อยจะจริง” ก็สื่อถึงความจริงได้ยิ่งกว่าความจริงที่เราเห็นเสียอีก เพราะมันทำให้บริบททางสังคม ประวัติศาสตร์ ศาสนา สิ่งแวดล้อม การเมือง วัฒนธรรม หรืออารมณ์ความรู้สึกที่พวกเรา (แกล้ง?) มองไม่เห็นกัน มันทะลักออกมาจนเต็มพื้นที่จัดแสดง ทำให้นี่เป็นประสบการณ์ที่เชื่อมโยงกับเราได้สุด ๆ แม้มันจะเหมือนไม่จริงก็ตาม

ถ้าพร้อมแล้วก็เข้าไปเผชิญความจริงในโลกที่เหมือนจะไม่จริงนี้ได้ ที่นิทรรศการ ‘Strangely Real’ โดยศิลปิน P7, กฤช งามสม, กวิตา วัฒนะชยังกูร, กัญญา เจริญศุภกุล, ทวี รัชนีกร, ประทีป สุธาทองไทย, ปัญญา วิจินธนสาร, ยุรี เกนสาคู, วัชรกร นันท์ปัญญา และอนุพงษ์ จันทร ที่ noble PLAY (BTS เพลินจิต) เปิดให้ชมเวลา 08.00 - 17.00 น. ตั้งแต่วันนี้ - 26 กันยายน 2567 ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ https://www.noblehome.com/nobleplay/th/playground/strangely-real