ว่ากันว่าปรัชญาเป็นสิ่งที่เข้าใจยาก เป็นเรื่องที่ไม่ตายตัว ท้าทายการตีความ แต่ถ้าเข้าใจมันแล้วเราก็อาจจะมองเห็นอะไรบางอย่างที่เราในตอนนี้ไม่เคยเห็น และนั่นคือจุดเริ่มต้นของ ‘MABBHY’ หรือ ‘ปัน - ปัณณวัฒน์ อุไรวงศ์’ ศิลปินอิสระผู้รักการวาดภาพแมว หนังสือ และกาแฟด้วยโทนสีตุ่น ที่สนใจและอยากเข้าใจในสิ่งที่เรียกว่าปรัชญามาโดยตลอด

ในช่วงเริ่มต้นปันให้ความสนใจในเรื่องของ จิตใต้สำนึก ปรัชญา และการวิปัสสนา เขาเล่าว่า “หลังเรียนจบเราไม่ได้วาดรูปเลยเกือบแปดปี คิดว่าคงไม่ได้กลับมาวาดแล้วด้วยซ้ำ รู้สึกว่าวาดอะไรออกมาไม่ได้แล้ว แม้แต่ช่วงที่คาเฟ่ที่เราทำปิดตัวลงยุคโควิด เราก็ยังไม่คิดจะกลับมาวาดภาพ แต่เลือกวางแผนว่าจะเรียนต่อทางปรัชญา อยากเป็นนักวิชาการ เพราะติดตามผลงานของ ยูวัล โนอาห์ แฮรารี แล้วรู้สึกมีแรงบันดาลใจจากตรงนั้น”

“ระหว่างเตรียมตัวจะสมัครเรียน เราได้ไปวิปัสสนา 20 วัน ตอนนั้นแหละที่ความสงสัยทางปรัชญาเริ่มคลี่คลายไปหลายอย่าง เรายอมรับความคลุมเคลือบางอย่างที่อาจไม่มีคำตอบชัดเจนได้ พอทบทวนตัวเองอีกรอบก็พบว่า เราไม่ได้อยากจะเป็นนักวิชาการจริง ๆ ตามที่คิดไว้ แม้เราจะยังชอบปรัชญาแต่ถ้าทำเป็นอาชีพคงไม่มีพลังขนาดนั้น”

“นั่นแหละคือเวลาที่เรารู้สึกอยากกลับมาวาดรูปอีกครั้ง พยายามรื้อฟื้นทักษะขึ้นมาใหม่ ตอนนั้นเหมือนจะลืมไปเลยว่าจะวาดรูปยังไง งง ๆ ไปหมด ช่วงแรกวาดอะไรออกมาไม่ได้เลย วาด ๆ ลบ ๆ เกร็งไปหมด เป็นแบบนั้นอยู่หลายเดือนเลย ก็อดทนวาดไปก่อน พยายามให้กำลังใจตัวเองเพราะยังอยากเห็นตัวเองกลับมาวาดรูปอีกครั้งจนผ่านจุดยากลำบากตอนนั้นมาได้”

“จากนั้นพอเริ่มกลับมาขีด ๆ เขียน ๆ ได้บ้าง ก็เริ่มทดลองวาดนักเขียนที่ชอบ เอามาทำใหม่เป็นสแตมป์ในธีมนักเขียน ลองใช้สีโทนสดใส ตอนแรกยังเป็นเส้นแบบเรียบ ๆ ลงสีเรียบ ๆ ก็ลองเปลี่ยนบรัชจนเจอเท็กซ์เจอร์ที่ถูกใจ ช่วงแรกทำอยู่นานมาก ๆ กว่าจะเสร็จหนึ่งรูป ลังเล ตัดสินใจเลือกสีไม่ได้ เซนส์ศิลปะหายไปเยอะเลย แต่ก็เป็นจุดเริ่มต้นที่เอางานไปพิมพ์เป็นโปสการ์ดกับอาร์ตปริ้น แล้วเอาไปฝากขายกับบูธสำนักพิมพ์ที่งานหนังสือ ก็มีผลตอบรับที่ดีพอสมควร เลยได้กำลังใจจากตรงนั้นมาเติมเต็ม แล้วก็เริ่มมีงานเข้ามาให้วาด”

อย่างไรก็ตาม ปันไม่ได้ละทิ้งความชอบเดิมไป เห็นได้จากชื่อนามปากกาของเขาที่มาจากคำว่า “May all beings be happy” ที่เคยได้ยินระหว่างชั่วโมงภาวนาในศูนย์วิปัสสนา ที่เขานำมาทำเป็นอักษรย่อ MABBHY ที่ออกเสียงคล้าย ๆ กับ happy หรือ ความสุข คอนเซปต์หลักในการทำงานของเขา ที่อยากสร้างงานเรียกรอยยิ้ม มีอารมณ์ขัน ผ่านแมว หนังสือ และกาแฟ

ปันเล่า “ตอนนี้เราวาดแมวเป็นหลัก เป็นงานเรียกรอยยิ้มเบา ๆ มีอารมณ์ขันนิด ๆ ใช้ชุดสีที่ตุ่น แต่ก็มีสีสดอยู่ด้วย ธีมงานล่าสุดจะเป็น แมว หนังสือ กาแฟ สามสิ่งที่รู้สึกว่าเซฟโซนของหลายคน รวมถึงตัวเราเองด้วย เรานึกถึงบรรยากาศตอนทำคาเฟ่ มีกาแฟ แมว และบทสนทนาสัพเพเหระจากเพื่อนและลูกค้าที่กลายมาเป็นเพื่อน”

“เราอยากวาดงานที่มีมูดอินโทรเวิร์ตหน่อย เลยใช้หนังสือมาแทนบทสนทนา และปล่อยให้คนดูได้จินตนาการจากสิ่งของในภาพจากของสะสม หนังสือ หรืออุปกรณ์ที่ใช้ ช่วงแรกที่กลับมาวาดเราเลือกที่จะวาดใน iPad แต่ก็รู้สึกเกร็ง วาดแล้วก็กด undo จนไม่ค่อยได้อะไรเท่าไหร่ เลยกลับมาสเก็ตลงสมุดไปเรื่อย ๆ พอเริ่มคุ้นเคยมากขึ้น ก็กลับมาทำใน iPad เพราะว่าสะดวกเวลาทดลองเทคนิค”

“นอกจากนี้ เรากำลังลองทำงานในสไตล์ที่แตกต่างจากเดิม อย่างแนว Naive art เพราะอยู่ในช่วงค้นหาสไตล์ที่ชอบอีกครั้ง รู้สึกอยากปล่อยให้เส้นสายเป็นอิสระมากขึ้น ตอนนี้ยังไม่โฟกัสเรื่องแนวคิดใหญ่ เน้นทดลองรูปทรงและองค์ประกอบศิลป์ให้ลงตัวก่อน เริ่มจากสิ่งในธรรมชาติ เช่น ดอกไม้ แมลง หรือสัตว์ และอาจนำไปต่อยอดเป็นลายผ้า ซึ่งคงไม่ใช่แมวไปอีกสักพักเลย (หัวเราะ)”

Writer made-up stamp

ช่วงค้นหาลายเส้น เราลองเอานักเขียนที่ชอบมาทำเป็นแสตมป์ขึ้นมาใหม่ ทดลองวาดจนเจอรูปแบบที่ชอบ เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้ได้วาดในรูปแบบที่ทำอยู่ปัจจุบัน

Catnip boxes

งานชุดแรกของ MABBHY นึกถึงตอนที่เอากัญชาแมวให้แมวกินแล้วมันฟิน เลยคิดว่าถ้ามี catnip แบบต่าง ๆ ขายเป็นกระป๋อง เหมือนชาต่าง ๆ น่าจะดี เลยเอามาวาดใส่มุกขำ ๆ ลงไปนิดหน่อย

Meow-ditation

มีช่วงที่ทำวิปัสสนาแล้วสิ่งที่ซ่อนอยู่ในจิตใต้สำนึกแสดงตัวออกมาให้รับรู้ เป็นช่วงที่ปั่นป่วนอยู่ข้างในอยู่นาน ก็เลยอยากลองวาดสัญลักษณ์ส่วนตัว เอาไว้ให้กำลังใจตัวเอง เพื่อแทนสภาวะบางขณะจากการฝึกวิปัสสนา ใช้แมวคาบดอกไม้แทนความความรัก ความเมตตา ปรารถนาดี ยกมือขึ้นสองข้างแทนการหยุดตอบโต้กับความชอบและไม่ชอบ ให้กลับมารู้สึกตัวตามความความเป็นจริง

ปันเล่าต่อถึงเป้าหมายที่อยากทำว่า “เราอยากให้งานมีความหลากหลายมากขึ้น ขยายขอบเขตจากเดิมที่เริ่มต้นจากแมว คิดว่าจะเริ่มทำงานเพนท์ลงบนกระดาษหรือแคนวาสด้วย ตอนนี้รู้สึกอยากเห็นรอยแปรงจริง ๆ แล้ว”

เขายังพูดถึงภาพอนาคตของงานภายใต้ชื่อ MABBHY ว่า “ในระยะยาว ถ้าเจอรูปแบบหรือสัญลักษณ์ที่เหมาะจะเล่าเรื่องตามคอนเซ็ปต์ที่คิดไว้ ก็อยากจะทำออกมาให้ได้ แม้จะยังไม่แน่ใจว่าจะออกมาเป็นอย่างไร แต่ตั้งใจจะค่อย ๆ ทำไปเรื่อย ๆ ให้มันเติบโตไปพร้อมกับตัวเราเอง ซึ่งก็น่าจะใช้เวลาอีกพอสมควร ตอนนี้ก็ทำงานกับสิ่งตรงหน้าที่จับต้องได้ก่อน ใช้สิ่งที่เป็นรูปธรรมชัด ๆ ยังไม่ต้องนามธรรมมากนัก และพอมองย้อนกลับไป ก็รู้สึกดีใจที่ได้กลับมาเริ่มต้นใหม่กับการวาดรูปอีกครั้ง”

สามารถติดตามผลงานอื่น ๆ ของ ‘MABBHY’ หรือ ‘ปัน - ปัณณวัฒน์ อุไรวงศ์’ ได้ที่ https://www.instagram.com/mabbhy.land/