“ช่วงเวลาคิดงานนี้ก็เป็นช่วงหลังการเลือกตั้ง แล้วมันก็เหมือนถูกแช่แข็งใช่ปะที่เป็นอัมพาต ผมว่าคนหลาย ๆ คนก็รู้สึกถึงตรงนั้น แม้กระทั่งตัวผม มันไม่ได้คลี่คลาย” ได้ยินศิลปินพูดแบบนี้แล้วอาจจะนึกว่านิทรรศการที่เรามาวันนี้ต้องพูดถึงการเมืองหนัก ๆ แน่เลย แต่ตัวงานจริง ๆ กลับเต็มไปด้วยมวลอากาศที่นุ่มนวล เชื่องช้า และออกจะงดงามด้วยซ้ำ
นิทรรศการที่เราจะพาไปดูกันในวันนี้มีชื่อว่า ‘Dark Was the Night’ นิทรรศการภาพถ่ายและภาพเคลื่อนไหวที่เล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์ความทรงจำและความรู้สึก โดย ไทกิ ศักดิ์พิสิษฐ์ ศิลปินและคนทำหนังชาวไทยที่มีผลงานไปไกลถึงต่างชาติ โดยผลงานในนิทรรศการนี้ คุณไทกิเขาได้แรงบันดาลใจมาจากเพลงดรีมป็อบยุค 80 อย่างวง Cocteau Twins, This Mortal Coil, หรือ My Bloody Valentine ที่มีความล่องลอยชวนฝัน เข้ากันดีกับเรื่องความรู้สึกและความทรงจำจากประวัติศาสตร์ ที่เขาอยากเล่าในงานครั้งนี้
“ผมสนใจประวัติศาสตร์ตอนนั้น ปี 1977 ที่นาซ่ารวมเพลงหรือศิลปะที่มันถ่ายทอดความเป็นมนุษย์ได้ แล้วก็ส่งจรวดยิงไปนอกโลก เผื่อว่าเอเลี่ยนหรือสิ่งที่อยู่นอกโลกมาฟัง แล้วเขาจะรู้ว่า อุ้ย มนุษย์สามารถสร้างเสียงแบบนี้ เขาจะได้เห็นว่าโอโห ความประเสริฐ ความละเอียดอ่อนของจิตใจที่ถ่ายทอดอยู่ในบทเพลงเป็นอย่างไร” เขาเล่า
“คือประวัติศาสตร์มันใหญ่มาก แต่เราก็โฟกัสไปที่หน่วยเล็ก ๆ ครอบครัวครอบครัวหนึ่ง แล้วลึกไปกว่านั้นคือความรู้สึกที่อยู่ในใจของครอบครัวนั้น หรืออยู่ในใจของคนทุกคนแหละ คือใหญ่ แล้วค่อย ๆ มา แล้วค่อย ๆ เข้าไปที่หัวใจ”
และความพิเศษของงานนี้เลยคือคุณดุษฎี ลูกสาวของปรีดี พนมยงค์ หนึ่งในผู้นำปฏิวัติ 2475 ก็มาร่วมแสดงด้วย และได้ไปถ่ายทำที่บ้านจริง ๆ ของเขา กับรูปปั้นปรีดีที่เป็นสมบัติของทางครอบครัวเลย แต่ก็คงจริงอย่างที่ศิลปินบอก มวลความรู้สึกของครอบครัวนี้เอง ก็เชื่อมต่อกับเราได้อย่างเหลือเชื่อ
มันดูอบอุ่นแบบบอกไม่ถูก พอคิดว่าเราไม่ได้ลอยคว้างอยู่คนเดียวในจักรวาล แต่ยังมีคนอีกมากเป็นเพื่อนกัน ทั้งที่อยู่ในช่วงเวลาเดียวกับเรา หรือลอยหายไปแล้วตั้งแต่หลายปีก่อน และนิทรรศการ Dark Was the Night - ผีพุ่งไต้ โดยไทกิ ศักดิ์พิสิษฐ์ ก็ทำหน้าที่เป็นจุดรับสัญญาณ ที่คอยเตือนเราถึงความฝันอันเป็นสากล ซึ่งส่งต่อไปได้ไม่รู้จบ
สำรวจจักรวาลแห่งความทรงจำใน Dark Was the Night - ผีพุ่งไต้ นิทรรศการภาพถ่ายและภาพเคลื่อนไหวโดย ไทกิ ศักดิ์พิสิษฐ์ จัดแสดงตั้งแต่วันนี้ - 6 กรกฎาคม 2567 ที่ SAC Gallery
