ณ ปัจจุบัน หากเดินเข้าไปใน MMAD MASS GALLERY ก็จะพบว่าภายในห้องนั้นต่างถูกประดับประดาไปด้วยรูปปั้นเซรามิกมากมายแบบไร้แบบแผน ตั้งแต่เซรามิกรูปคนหัวเมฆ ประติมากรรมดอกไม้ที่สะท้อนลัทธิประทับใจ บ้านตุ๊กตาที่ทำมาจากดินเผา เซรามิกแจกันที่สะท้อนความเป็นธรรมชาติ รวมถึงภาชนะรูปทรงต่าง ๆ ที่วางผสมผสานกันอยู่บนโต๊ะ

ถึงแม้ทุกผลงานในห้องนั้นจะมีหน้าตาและสีสันที่ไม่ซ้ำกันเลยแม้แต่ชิ้นเดียว แต่จริง ๆ แล้วทุกผลงานล้วนถูกจัดแสดงอยู่ใน ‘Tracing Memories’ นิทรรศการในโปรเจกต์ 'LMLM x YOU Season 2' ที่ Lamunlamai ได้ชักชวนให้ศิลปินทั้งสี่คนอย่าง Art of Hongtae, Auracherrybag, give.me.museums และ i.draw.a.house ได้มาทดลองสร้างศิลปะรูปแบบใหม่ ๆ ให้ตนเอง

Tracing Memories จึงเป็นเหมือนการพาศิลปินและผู้ชม ได้เดินทางไปสำรวจแนวคิดของความทรงจำ ผ่านกระบวนการสร้างสรรค์ที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเปลี่ยนจากการใช้หมึก สี และพู่กัน มาเป็นดินเหนียว เครื่องมือไม้ ลวด และเทคนิคการปั้นด้วยมือ ซึ่งส่งต่อมายังผู้ชมด้วยผลงานที่หลากหลายและปะปนกันไป

ในบทสัมภาษณ์นี้ GroundControl จึงชวน ‘ไหม-ณพกมล อัครพงศ์ไพศาล’ และ ‘หนาม-นล เนตรพรหม’ ผู้ก่อตั้ง Lammunlamai. Craftstudio มาพูดคุยในฐานะของผู้เริ่มโปรเจกต์และภัณฑารักษ์ของนิทรรศการนี้ ถึงการทำงานและแนวคิดในนิทรรศการ Tracing Memories ที่กำลังจัดแสดงอยู่ในขณะนี้

จาก LMLM x YOU ถึง Tracing Memories

ย้อนกลับไปเมื่อปีที่แล้ว Lamunlamai ได้มีแนวคิดในการสร้างโปรเจกต์พิเศษ ที่ให้ศิลปินได้ลองถ่ายทอดลวดลายลงบนเครื่องปั้นดินเผาแทนการใช้ผืนผ้าใบตามแบบเดิม เกิดเป็นโปรเจกต์ ‘LMLM x YOU’ ที่เป็นดั่งพื้นที่ให้ศิลปินได้ทำการทดลองการสร้างสรรค์ผลงานรูปแบบใหม่ ๆ ผ่านการทำงานกับเซรามิก

“ต้องย้อนกลับไปเมื่อปีที่แล้ว เราได้ลองทำเป็นแคมเปญออนไลน์ที่ชื่อว่า Lamunlamai x You โดยการให้ศิลปินหรือนักออกแบบ Illustrator ต่าง ๆ ที่เรารู้สึกว่าอยากจะทดลองเปลี่ยนจากผลงานเพ้นท์ติ้งที่อยู่บนเฟรมผ้าใบ มาลองเปลี่ยน ให้ลองทํางานศิลปะในรูปแบบของการทําเซรามิก เราเลยอยากเป็นเหมือนกับจุดเชื่อมหรือตัวกลางที่ได้ลองค้นหาความเป็นไปได้ใหม่ ๆ ในการทําเซรามิกหลากหลายรูปแบบมากขึ้น” ไหมเล่าให้เราฟังถึงที่มาที่ไปของโปรเจกต์นี้ ซึ่งต่อมาจะกลายเป็นจุดเริ่มต้นของนิทรรศการ Tracing Memories

“Tracing Memories เลยเป็นนิทรรศการที่ต่อยอดมาจากโปรเจกต์นี้ โดยเปลี่ยนจากออนไลน์ให้เป็นออฟไลน์ เพื่อให้คนได้เข้ามาเห็นผลงานจริง ๆ ซึ่งเราก็พัฒนาโปรเจกต์ไปอีกขั้น ด้วยการต่อยอดให้ศิลปินแปลงผลงานแบบสองมิติบนแคนวาสของตัวเอง ให้กลายเป็นผลงานเซรามิกรูปทรงสามมิติที่จับต้องและสัมผัสได้มากยิ่งขึ้น"

Art of Hongtae, Auracherrybag, give.me.museums และ i.draw.a.house

“ศิลปินแต่ละคนเป็นศิลปินที่เราเคยทําโปรเจกต์ร่วมกันอยู่แล้ว เช่น พี่ฮ่องเต้ (Art of Hongtae) ก็เป็นศิลปินที่เราเห็นผลงานกันมาอยู่แล้ว ซึ่งเราก็รู้สึกว่าอยากเห็นผลงานของเค้าในรูปแบบอื่น ๆ มากขึ้นนอกเหนือจากภาพวาดของเขาเอง เราเลยคิดว่าศิลปินแต่ละคนที่เลือกมาจึงเป็นคนที่เราอยาก
เราเลือกคัดเลือกผลงานจากสิ่งที่เราอยากที่จะสำรวจความเป็นไปได้ใหม่ ๆ ที่เราอยากจะเห็นในงานเซรามิก”

ความพิเศษในนิทรรศการ Tracing Memories จึงไม่ใช่แค่การนำศิลปินทั้งสี่คนมารวมตัวกันเพื่อสร้างผลงานศิลปะ แต่ยังเป็นการเปิดโอกาสให้ศิลปินแต่ละคนได้ลองทำการทดลองและค้นหาความเป็นไปได้ในการสร้างสรรค์งานใหม่ ๆ ไปในตัวด้วย ซึ่งไหมก็ได้เล่าให้เราฟังถึงการเลือกศิลปินแต่ละคนมาร่วมสร้างผลงานในนิทรรศการ ที่ไม่ใช่แค่การเคยทำโปรเจกต์ร่วมกันเท่านั้น

หนามเสริม “พอเราเห็นงานของศิลปินแต่ละคน เราก็เลยมีไอเดียขึ้นมาว่าถ้ามันมาอยู่ในแบบฟอร์มของเซรามิกในแบบเทคนิคที่เราเคยทํา แล้วระหว่างการทำเราได้ลองสำรวจระหว่างทางร่วมกันกับเขามันก็น่าจะสนุกดี ซึ่งน่าจะเกิดผลงานใหม่ที่ไม่ใช่แค่การเอามาเพ้นท์เฉย ๆ รู้สึกว่ามันมีในเชิงลึกของแบบทั้งเชิงเทคนิคและเชิงการเล่าเรื่องด้วย”

Lamunlamai กับการทำงานร่วมกันระหว่างศิลปิน

ด้วยความที่โปรเจกต์ LMLM x YOU Season 2 นั้น ถูกขยายสเกลให้สามารถจับต้องได้มากยิ่งขึ้นจนกลายมาเป็นงานนิทรรศการที่ MMAD MASS GALLERY การทำงานร่วมกันระหว่างศิลปินและตัวของทั้งสองคนเองจึงแตกต่างกันออกไปจากเดิม

ไหมเล่าให้ฟังถึงขั้นตอนการทำงานร่วมกันกับศิลปินทั้งสี่คนว่า “ตอนเริ่มแรก เราก็เล่าเป็นบรีฟคร่าว ๆ ให้ศิลปิน ว่าสิ่งที่เราอยากจะทําคืออะไร แล้วก็สิ่งที่เราอยากที่จะเห็นในผลงานของเขาเป็นยังไง หรือตัว Lamunlamai กับทางศิลปินเองมีภาพไอเดียที่เกิดขึ้นตรงกันไหม ในระหว่างขั้นตอนการทำงานมันจึงเป็นเหมือนกับการทำงานร่วมกันในการกลับมากลับไปมากกว่า”

“ในเชิงเทคนิคแล้ว เราก็จะมาดูไอเดียของเขากันว่า ในเชิงเซรามิกสามารถทําเป็นในรูปแบบไหนได้บ้าง ซึ่งมันก็จะต่างจากการเอาแค่ภาพวาดของเขามาเพ้นท์อยู่บนเซรามิกเท่านั้น เพราะทางศิลปินเองก็มีความสนใจที่อยากที่จะทําในเรื่องของแบบพื้นผิว หรือลวดลายที่จะมาอยู่บนดินมากกว่าการเพ้นท์ ซึ่งเราก็จะช่วยเหลือเขาในเชิงเทคนิคการทำเซรามิกด้วย เกิดเป็นการแลกเปลี่ยนไอเดียกันซึ่งกันและกัน” ไหมเสริม

นอกจากนั้นหนามยังเสริมให้เล่าฟังว่า จริง ๆ แล้วชิ้นงานเซรามิกที่เกิดขึ้นในนิทรรศการครั้งนี้ จึงไม่ใช่แค่การสร้างผลงานใหม่ ๆ ให้ศิลปินเท่านั้น แต่ยังเป็นการได้ทดลองร่วมกันกับศิลปินทั้งสี่ ว่าไอเดียที่กำลังจะเกิดขึ้นนั้นมีความเป็นไปได้มากแค่ไหน

หนามเล่า “เราว่ามันมีความไปไกลมากกว่าการเพ้นท์ติ้งบวกเซรามิกแหละ เพราะผลลัพธ์ที่ได้มันคือการเกิดเป็นงานใหม่ หรือการได้ทดลองเล่าเรื่องแบบใหม่ ๆ ซึ่งเป็นสิ่งใหม่ที่ทั้งเราและทั้งศิลปินก็ไม่เคยทํามาก่อน”

“เราเลยตื่นเต้นมาก เพราะระหว่างการทำงานมันจะมีความเป็นคู่ขนานกัน ทั้งในเชิงของการเรียนรู้และการทดลอง ทำให้เราได้เจออะไรใหม่ ๆ ในระหว่างทางด้วยประมาณนึงเหมือนกัน แต่มันก็จะมีอุปสรรคที่เกิดขึ้นในเชิงเทคนิคบ้างเหมือนกัน” หนามเสริม

นิยามความทรงจำของศิลปินและผู้ชมที่แตกต่างกัน

Tracing Memories เป็นนิทรรศการที่ชวนให้ศิลปิน ได้ร่วมกันค้นหาความหมายของความทรงจำ ผ่านการสร้างสรรค์ผลงานเซรามิก ซึ่งแน่นอนว่าแต่ละคนล้วนมีแนวทางการทํางานและการเล่าเรื่องที่แตกต่างกันออกไป ไม่ว่าจะเป็นการใช้เส้นสายสร้างโลกแห่งจินตนาการ การสะท้อนอารมณ์ผ่านสีและพื้นผิวหรือการใช้สัญลักษณ์ถ่ายทอดเรื่องราวต่าง ๆ แต่ทั้งหมดก็ยังมีความทรงจำเป็นดั่งจุดเชื่อมโยง

หนามเล่าให้เราฟังถึงวิธีการสร้างผลงานของศิลปินแต่ละคน เพื่อให้สามารถถ่ายทอดความทรงจำผ่านผลงานเซรามิกได้แบบที่ต้องการ “Tracing Memories มันเป็นเรื่องของความทรงจําของแต่ละคน แต่ทุกคนก็จะมีบางสิ่งบางอย่างที่ใกล้เคียงกัน ทั้งในตัวงานของเขาเองหรือแม้แต่สิ่งที่เขาอยากจะเล่า ซึ่งทั้งหมดนี้มันก็จะไม่ได้หนีกันมาก และด้วย Production หรือเทคนิคต่าง ๆ มันเป็นของเราอยู่แล้ว เพราะฉะนั้นสีหรือขั้นตอนการทําต่าง ๆ มันก็จะไม่ค่อยหนีจากสิ่งที่เราทํากันอยู่แล้ว”

“ด้วยความที่การทำงานในนิทรรศการนี้มันค่อนข้างใหม่สำหรับเราและศิลปินเองด้วย มันเลยค่อนข้างยากกว่าเดิม นอกจากนั้นเราอยากให้รูปแบบมันต้องเป็นงานแบบ 4 มิติ แบบต้องเห็นได้ทุกด้าน คนเข้ามาดูก็ต้องรู้สึก เราเลยรู้สึกว่าสเกลมันเป็นเรื่องสําคัญเหมือนกัน เพื่อให้คนเห็นแล้วเข้าใจเลยว่ากําลังเล่าเรื่องอะไรอยู่” หนามเสริม

ไหมยังเสริมต่ออีกว่า “ทั้งหมดนี้มันคือการสร้างประสบการณ ์ใหม่ ที่ผู้ชมได้มาเห็นว่าศิลปินที่เขาติดตามกันอยู่ จะเปลี่ยนจากภาพวาด ให้กลายมาเป็นแบบของ 3 มิติยังไง ซึ่งแน่นอนยิ่งวัสดุที่เป็นเซรามิกด้วยแล้ว มันก็ยิ่งมีความตื่นตาตื่นใจ แล้วก็ความตื่นเต้นในทุกกระบวนการทํา ตั้งแต่ต้นจนถึงวัน แสดงงาน ซึ่งตรงนี้เรามองว่าสิ่งที่เราสร้างนอกเหนือจากตัวผลงานแล้ว มันยังช่วยสร้างเป็นประสบการณ์ร่วมกันกับผู้เข้าชมงานและศิลปินเองด้วย”

นิทรรศการ ‘Tracing Memories’ โดย Lamunlamai พร้อมกับ 4 ศิลปิน Art of Hongtae, Auracherrybag, give.me.museums และ i.draw.a.house กำลังจัดแสดงที่ MMAD MASS GALLERY ตั้งแต่วันนี้ - 8 มิถุนายน 2568