ชายหนุ่มไม่น้อย (ในอดีต) มีความฝันเหมือน ๆ กันคือการได้เตะบอลกับลูกชาย ทำงานไม้กับลูกชาย หรือสอนลูกชายผูกเน็กไท ซึ่งคงไม่ได้เป็นแค่การถ่ายทอดฮาร์ดสกิลแค่นั้นหรอก แต่คือการส่งต่อ ‘ความเป็นชาย’ เป็นมรดกติดตัวต่อไปด้วย ซึ่งทั้งหมดนี้อาจจะเข้มข้นขึ้นอีกนิด ถ้าลูกชายไม่ได้อยากจะคู่กับผู้หญิงตามความเป็นชายแบบเดิม ๆ หากเป็นเช่นนั้นแล้ว ลูกชายคนนั้นจะรับความเป็นชายต่อมาจากพ่อด้วยได้ไหม?
โอ๊ต มณเฑียร คงตอบว่าได้ เขานิยามตัวเองด้วยคำว่า “คาวบอยเกย์เชื้อสายเอเชีย” ผู้เขียนบทกวีก็ซึ้ง เขียนภาพผู้ชายก็เสว ผู้เติบโตมากับโชว์อีโรติกในสถานบริการที่แม่เป็นเจ้าของ และคอสตูมคาวบอยในผับคันทรีของพ่อ เราจึงไม่แปลกใจเลยที่เขาจะพูดถึง ‘Country Home Sheriff’ นิทรรศการเดี่ยวที่ว่าด้วยความเป็นชายในความเป็นคาวบอยที่เขารับมาจากพ่อ เป็นโชว์ที่ ‘ใหญ่’ ที่สุดและ ‘ใกล้ใจ’ ที่สุดของเขา
“ถ้าพ่อได้เห็นก็คงชอบ” ประโยคสั้น ๆ ที่อาจทำให้น้ำตารื้นได้เหมือนกันพอเดินดูงานเรื่อย ๆ “วิดีโอที่โชว์ในนี้ก็ถ่ายที่หุบเขา (valley) เดียวกับในหนังเวสเทิร์นคาวบอยที่พ่อชอบดู เราก็ถ่ายหนังโป๊ซะเลย” มันเป็นมุกตลกแบบขำขื่นที่ทำให้เราได้ย้อนสำรวจตัวเองกับพ่อเหมือนกัน เพื่อจัดวางที่ทางของเขาไว้ในตัวตนของเราให้ได้ เมื่อเราโคตรจะเหมือนพ่อเลย แต่เราก็โคตรจะไม่เหมือนพ่อเลย ซึ่งศิลปินคลี่คลายมันออกหลังการเป็นศิลปินในพำนักที่มูลนิธิ Tom of Finland ที่แอลเอ ที่ซึ่งความเป็นชายและจิตวิญญาณแห่งคาวบอยถูกรื้อแล้วก็สร้างนิยามขึ้นมาใหม่
การชอบผู้ชายไม่ได้ทำให้ใครสูญสิ้นความเป็นชาย คือข้อสรุปที่เราได้หลังมองอวัยวะเพศชายที่ถูก ‘แสดง’ ออกมาให้เราจับจ้อง และรับรู้เรื่องราวการเรียนรู้เรื่องเพศวิถีของเด็กคนหนึ่ง พร้อม ๆ กับที่เขาเรียนรู้ความซับซ้อนของความสัมพันธ์กับมนุษย์ (พ่อ) ทำให้ผลงานที่จัดแสดงในนิทรรศการนี้ไม่ได้เป็นแค่งานศิลปะที่เปลือยเพื่อเสวเพียงเท่านั้น (ถึงจะทำอย่างนั้นก็คงไม่ผิด) แต่เป็นการเปลือยเงื่อนปมในชีวิตของคนคนหนึ่ง ที่ใครดูก็คงรู้สึกไปด้วยได้ ไม่ว่าจะมีความสัมพันธ์กับพ่อแบบไหนก็ตาม
ถ้าพร้อมแล้วก็กำปืนของตัวเองไว้ให้ดี แล้วมาควบทะยานฝ่ากลิ่นผู้ชายและไอแดดแบบเวสเทิร์นไปด้วยกันเลย Yee-haw!
นิทรรศการ Country Home Sheriff
โดยศิลปิน โอ๊ต มณเฑียร
จัดแสดงที่ JWD Art Space
ตั้งแต่วันนี้ - 14 กรกฎาคม 2567
